Pergerakan Tarian Ialah: Definisi, Unsur, Jenis, Bentuk dan Prinsip

Kali ini kita akan membincangkan tentang Gerakan Tarian. Di sini kita akan membincangkan secara terperinci tentang definisi, unsur, jenis, jenis, bentuk dan pergerakan asas. Baca penjelasan berikut dengan teliti, jangan ketinggalan.

Definisi Tarian

Pergerakan tarian merupakan unsur utama dalam tarian. Pergerakan tarian sentiasa melibatkan unsur tubuh manusia. Pergerakan dalam tarian berfungsi sebagai medium untuk menyampaikan niat khusus koreografer.

Gerak tari ialah perubahan kedudukan atau sikap anggota badan ketika menari. Pergerakan tarian merupakan elemen utama dalam tarian. Dalam gerakan tarian, olahan kecantikan terbahagi kepada pergerakan stilatif dan distortif.

Gerak stilatif ialah pergerakan yang telah melalui proses pemprosesan yang membawa kepada bentuk tarian yang indah. Manakala, Distortive Motion ialah pemprosesan gerakan yang telah melalui proses baik pulih daripada asal dan merupakan salah satu proses penggayaan.

Memahami Seni Tari Menurut Pakar

Berikut adalah beberapa pendapat dari para ahli tari, yaitu sebagai berikut:

1. Corie Hartong

Tarian ialah tarian yang mempunyai pergerakan berirama. Tarian ialah desakan perasaan yang ada dalam hatinya, yang mendorongnya untuk meluahkannya dengan gerakan badan yang berirama.

2. Aristotle

Seni tari ialah satu pergerakan berirama yang mempunyai tujuan untuk memberikan visualisasi watak dan tingkah laku manusia semasa mereka menghayatinya.

3. Dr. Soedarsono

Seni tari merupakan ekspresi jiwa melalui pergerakan berirama yang indah (estetik). Luahan jiwa yang dimaksudkan ialah percikan perasaan dan emosi yang disertai dengan kemahuan diri. Dan pergerakan berirama yang indah ialah gerakan tarian yang mengikut rentak iringan, sekali gus mencipta daya tarikan kepada penonton.

Pergerakan tarian tidak boleh dikatakan sebagai seni tari sekiranya tidak memenuhi ketiga-tiga unsur tarian ini. Pergerakan berirama dikatakan tarian jika memenuhi unsur-unsur utama tarian iaitu:

Elemen Utama Seni Tari

Pergerakan tidak boleh dikatakan sebagai tarian jika tidak memenuhi tiga unsur. Jika salah satu elemen ini tidak ada, maka gerakan tersebut tidak boleh dikatakan sebagai tarian. Apakah unsur-unsur ini?

• Wiraga (Raga): Tarian mestilah menunjukkan pergerakan badan, sama ada dalam keadaan duduk atau berdiri.
• Wirama (Irama) : Seni tari mestilah mempunyai unsur irama yang menyatukan gerak badan dengan muzik yang mengiringi, baik dari segi tempo mahupun irama.
• Wirasa (rasa): iaitu Wirasa ialah tarian yang mesti dapat menyampaikan perasaan, mesej melalui gerak tari dan ekspresi penari.

Jenis-jenis Pergerakan Tarian

Berikut adalah beberapa jenis gerak tari, iaitu seperti berikut:

1. Gerakan tulen

Pergerakan tarian yang tujuannya semata-mata untuk fungsi estetik sehingga hanya untuk mencantikkan sesuatu tarian tanpa ada niat untuk melambangkan apa-apa. Contohnya seperti memulas pergelangan kaki dan menghentak kaki tanpa tujuan tertentu, atau gerakan menggolek selendang di penghujung tarian, dsb.

2. Pergerakan yang bermakna

Gerak tari yang selain fungsi estetik, juga mengutamakan tujuan atau lambang tertentu sesuatu yang hendak disampaikan kepada penonton tarian. Sebagai contoh, dalam tarian Merak terdapat gerakan melebarkan selendang sambil bergerak di sekeliling pentas yang menggambarkan pergerakan burung merak, dll.

Pelbagai jenis gerak tari

Berikut adalah beberapa jenis gerak tari, yaitu sebagai berikut:

• Ragam Pergerakan Tarian Klasik ialah gerakan tarian yang banyak menggunakan gerak murni dan gerak ekspresif dan imitatif yang telah digayakan atau diperhalusi. Tema pergerakan juga meniru aktiviti manusia dan tingkah laku haiwan, tetapi pergerakan telah dipilih dan mempunyai nilai simbolik dengan standard atau corak pergerakan yang telah ditetapkan.
• Ragam Gerakan Tarian Populis merupakan gerakan tarian yang banyak menggunakan imitatif dan ekspresif. Pergerakannya meniru aktiviti dan emosi manusia sehingga meniru tingkah laku haiwan.
• Pergerakan Tari Ciptaan Baru merupakan gerakan tarian yang terbentuk daripada gabungan beberapa jenis gerak tari tradisional sehingga menjadi satu bentuk yang baru. Bentuk baharu ini terasa lebih dinamik dan bertenaga kerana disokong oleh generasi muda dan disusun oleh koreografer yang kreatif
• Gerak meniru ialah gerak tari yang dipersembahkan hasil penerokaan gerak yang wujud dalam alam selain gerak manusia.
• Gerak imaginatif ialah gerakan yang direka oleh manusia dalam membentuk tarian. Gerakan ini terdiri daripada gerakan bermakna dan gerakan tulen
• Pergerakan bermakna ialah gerak tari yang mengandungi makna atau mempunyai tujuan tertentu
• Gerak murni ialah gerak yang tidak mengandung makna, tetapi tetap mengandung unsur keindahan

Bentuk Pergerakan Tarian Berdasarkan Bilangan Penari

Berdasarkan jumlah penari, gerak tari terbahagi kepada tiga bahagian iaitu gerak tunggal, gerak berpasangan, dan gerak berkumpulan, lihat penjelasan di bawah:

• Gerak Tunggal, adalah gerak tari yang dilakukan oleh seorang penari, baik laki-laki maupun perempuan, dalam mempersembahkan tarian itu sendiri, penari tersebut harus lebih berani, percaya diri, dan harus mampu menguasai gerak tari yang akan dipertontonkan. Kepelbagaian pergerakan tarian tunggal ialah pergerakan tempat, gerakan bergerak tempat, pergerakan lantai dan gerakan melompat. Contoh gerak tunggal boleh dilihat dalam tarian Bondan, tarian Gambir Anom, tarian Ravana, tarian Golek, tarian Srikandi, dan tarian Sekar Putri.
• Gerak Berpasangan, biasanya dilakukan oleh dua orang penari iaitu seorang penari lelaki dan seorang penari perempuan, atau boleh juga dilakukan secara berpasangan iaitu lelaki dan perempuan. Dalam melakukan gerakan secara berpasangan , pergerakan kita dengan pasangan menari tidak semestinya sama . Pergerakan biasanya dilakukan ke arah yang bertentangan atau menghadap ke arah yang berbeza. Jika gerak tari dilakukan dengan baik dan padat, tarian akan menjadi lebih cantik.
• Pergerakan kumpulan, yang dilakukan oleh tiga atau lebih penari, dalam melakukan pergerakan kumpulan, setiap penari mungkin tidak menonjolkan dirinya kerana terikat dengan peraturan sedia ada. Peraturan ini mesti dipatuhi oleh semua penari bagi mewujudkan keharmonian. Gerak tari yang dijalankan secara berkumpulan mengutamakan kesepaduan supaya dalam pembentukan maklumat mempunyai gubahan yang baik dan seimbang.

Asas Tarian

Berikut adalah beberapa gerak tari asas, iaitu seperti berikut:

1. Gerakkan Kepala

• Kedet, iaitu pergerakan kepala seperti menarik dagu
• Gedug, kepala dipegang tegak dalam pergerakan sisi kanan dan kiri
• Gedug nombor lapan, iaitu pergerakan kepala dengan memfokuskan pusingan dagu seolah-olah menulis nombor lapan dengan gerakan hedot berakhir.
• Gilek iaitu pergerakan kepala untuk membuat lengkung ke bawah ke kiri dan ke kanan
• Godeg cangreud iaitu gerak gilek yang diakhiri dengan gerak kedet
• Galieur, iaitu pergerakan licin kepala yang bermula dengan menarik dagu, kemudian menarik leher ke belakang ke arah tengah berakhir dengan kedet.

2. Isyarat tangan

• Lontang Lontang kiri/kanan (gerakan tangan yang menggunakan dua tangan dan digerakkan secara berselang-seli).
• Tali Tumpang Tali tumpang merupakan gerakan tarian yang menggunakan kedua tangan nangreu lalu disilangkan
• Ibadah adalah isyarat untuk menunjukkan rasa hormat. Ketika solat, seseorang meletakkan tapak tangannya khusyuk seolah-olah berdoa
• Ukeul merupakan salah satu pergerakan asas dalam tarian iaitu pergerakan memusingkan pergelangan tangan sama ada ke dalam atau ke luar.
• Capang Kanan/Kiri ialah gerakan penari jaipong iaitu menggerakkan tangan dengan melenturkan salah satu tangan sama ada tangan kanan atau kiri penari.
• Lontang Kiri / Kanan adalah gerakan tari Jaipong dengan menggerakkan tangan menggunakan dua tangan dan bergerak secara bergantian.

3. Gerak kaki

• Duduk Deku

Duduk Deku ialah pergerakan yang dilakukan dengan melipat kedua-dua belah kaki ke dalam.

• Seser ialah gerakan tari jaipong dengan cara menggerakkan (menggerakkan) kaki ke kanan atau kiri
• Sirig ialah gerakan kaki penari jaipong dengan menggoyangkan kedua belah kaki secara serentak.
• Mincid adalah gabungan pergerakan kepala, tangan, dan kaki yang digerakkan secara serentak tetapi antara pergerakan dan pergerakan kaki digerakkan ke arah yang berbeza, contohnya tangan kanan digerakkan bersama-sama dengan kaki kiri dan sebaliknya.